İçindekiler →
Standardın Tanımı
Standart (Standard):
Dış Ticaret standartları genel olarak, standardizasyon çalışmaları sonucunda yetkili kurum ve/veya kuruluşlar tarafından hazırlanarak onaylanan, yerine getirilmesi gereken koşulları kapsayarak, uygulanması genellikle tarafların isteğine bırakılan teknik özellik veya belgelerdir. Diğer bir ifade ile standart (bir örneklik) kavramı; imalatta, anlayışta, ölçümde ve test işlemlerinde birlik ve beraberlik anlamına gelmektedir. Uluslararası Standardizasyon Örgütü’nün (ISO) yaptığı tanıma göre, standardizasyon belirli bir faaliyetten ekonomik fayda sağlamak üzere, bütün ilgili tarafların katkı ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve kuralları uygulama işlemidir.
Önemi
İhracat ve ithalatta optimizasyonun sağlanabilmesi için tüm ilgili tarafların katkı ve iş birliği ile belirli teknik kurallar konulması, bu kuralların uygulanması ile uygunluk değerlendirmesi ve belgelendirme işlemleridir.
Türkiye’de, Dünyada ve AB’ de Standart Kuruluşları
Türk Standartları Enstitüsü 132 sayılı Kuruluş Yasası ile kendisine verilen standartlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmayı yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri düzenlemek “görevini yerine getirirken standardizasyonun yanı sıra kalite konusuna da eğilmiş ve bu alanda yürüttüğü çalışmalar son yıllarda özel bir önem ve yoğunluk kazanmıştır. Avrupa Kalite Örgütü (EOQ ) üyesi olarak kalite alanındaki uluslararası gelişmeleri yakından izlemektedir. Türk Standartlar Enstitüsü Milletlerarası Elektroteknik Komisyonu(IEC), Avrupa Topluluğu Standart Kuruluşları(CEN ve CENELEC) üyesidir. Kalite sistem belgelendirme faaliyetleri, Türk Akreditasyon Kurumu TÜRKAK ve Hollanda Akreditasyon Kurumu RVA tarafından akredite edilmiş olup ülkemizin çağdaş kalite anlayışı açısından geri kalmaması için imkânlar ölçüsünde her türlü çaba gösterilmektedir. Günümüz ekonomik ve teknolojik gelişmeleri ve Avrupa Birliğine uyum süreci kapsamında Türk Standartları Enstitüsü TS-EN-ISO 9000 Kalite Yönetim ve TS-EN-ISO 14000 Çevre Yönetimi Belgelendirme hizmetlerine ilaveten “İş Sağlığı ve Güvenliği (OHSAS- TS 18001)-ile Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP- TS 13001) Yönetim Sistemlerinin Belgelendirme ve eğitim hizmetlerini de yürütmektedir.
ISO Nedir?
1947 yılında kurulan ve yaptığı standardizasyon çalışmaları sonucu sanayiye, ticarete ve tüketicilere katkılar sağlayan ISO (International Organization for standardization) uluslararası standart organizasyonudur. TSE, ISO’nun üyesi ve Türkiye’deki tek temsilcisidir.
ISO’nun tanımı
ISO, International Organization for standardizasyon’ un kısa yazılışıdır. Yani, uluslararası standardizasyon örgütünün oluşturduğu bir kalite yönetim standardıdır. ISO 9001 Belgesi ise ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin güvencesini belirler. ISO 9001 ise etkin bir kalite yönetim sistemini tanımlayan bir standarttır. Kuruluş, bu standardın şartlarını sağladığında ISO 9001 Belgesi’ni alabilir. Belge, kuruluşun ürün ve hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir standarda uygun olarak üretildiğini gösterir. Standart merkezi İsviçre’nin Cenevre kentinde yer alan ve 90’dan fazla ülkenin üye olduğu Uluslararası Standardizasyon Örgütü (International Organization of standardization–IOS) tarafından geliştirilmiştir. Belgelendirme şirketlerini yetkilendirme yetkisi, üye ülkelerin akreditasyon kurullarına verilmiştir. Türkiye’deki akreditasyon yetkisi TÜRKAK’a verilmiştir.
ISO9000 Nedir?
Organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kalite yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayımlanmış olan bir standartlar bütünüdür.
ISO 9001 nedir?
Kalite yönetim sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır. Verilen belgenin adıdır.
ISO 9001:2000 nedir?
ISO 9000 standardı, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayımlanmaktadır. 2000 rakamı, bu revizyonun 2000 yılında yapılıp yayınlandığını gösterir versiyon tarihidir (ISO 9001:2000 versiyonu).
EN Nedir?
(Europeane Norm),Avrupa Standartlarının kısaltmasıdır. EN, Avrupa Birliğinde Standartlar arasında harmonizasyonu sağlamak için oluşturulmuştur. Avrupa Standardı (EN) Avrupa Birliği (AB) Standartları (EN), Avrupa Standardizasyon Kuruluşları tarafından hazırlanan standartlardır (Örnek: EN 292-1).İlgili kuruluşların görüşü alınmak üzere taslak hâlinde olan EN standartları prEN olarak tanımlanır (Örnek: prEN 286-1).
Uyumlaştırılmış Standart
Avrupa Birliği standardını uyumlaştıran ulusal standarttır. Yetkili Ulusal Standardizasyon Kuruluşu tarafından EN standardı uyumlaştırılarak ulusal standart olarak hazırlanır ve yetkili ulusal kuruluş tarafından referanslarıyla (numarası, adı vs.) yayımlanır. (Örnek: TS EN 292-1, DIN EN 292-1). Standardın durumuyla ilgili CENELEC dokümanlarında kullanılan kısaltmalar:
- DOR (Date of Ratification): Onaylanma tarihi. Yeni bir stanadardın CENELEC’ de onaylanma tarihi.
- DOA (Date of Announcement): Duyuru tarihi. Ulusal Standardizasyon Kuruluşlarının yeni standartla ilgili duyuru yaptıkları tarih.
- DOF (Date of Publication): Yayım tarihi. Yayım veya eş değer bir ulusal standardın onaylandığı tarih.
- DOW (Date of Withdrawal): Geri çekilme tarihi. Gereklere uygun olmayan bir standardın yürürlükten kaldırılma tarihi.
- DOC (Date of Cessation): Bitiş tarihi. Bu tarihten itibaren yerini alacak standardın uygunluğu kabul edilir. Genelde DOC ve DOW tarihleri yeni standardın DOR tarihinden itibaren belli süre geçerliliğini korur.
Avrupa Standardizasyon Kuruluşları:
CEN : Avrupa Standardizasyon Komitesi (Comité Européen de Normalisation): Merkezi Brüksel’dedir. AB ve EFTA’ya (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) üye ülkelerin Ulusal Standardizasyon Kuruluşlarının asıl üyelerini oluşturduğu ve Bulgaristan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Litvanya, Polonya, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Türkiye’nin Ulusal Standardizasyon Kuruluşlarının gözlemci statüsünde katıldıkları örgüttür.
CENELEC: Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (Comité Européen de Normalisation de Electrotechnique): Merkezi Brüksel’dedir. AB ve EFTA’ya (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) üye ülkelerin Ulusal Elektroteknik Kuruluşlarının asıl üyelerini oluşturduğu ve Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Türkiye’nin Elektroteknik Kuruluşlarının gözlemci statüsünde katıldıkları örgüttür.
ETSI: (European Telecommunication Standards Institute): Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Enstitüsü. 28 Avrupa ülkesi üyedir.
Bazı ülkelerin ulusal standardizasyon kuruluşlarının kısaltmaları:
AENOR (Asociación Española de Normalización y de Certificación):
İspanya Standardizasyon Örgütü
AFNOR (Association Française de Normalisation):
Fransız Standardizasyon Örgütü
BSI (British Standards Institution):
İngiliz Standartlar Enstitüsü
DIN (Deutsches Institut für Normung e.V.):
Alman Standart Enstitüsü
DS (Dansk Standardiseringsraad):
Danimarka Standardizasyon Kuruluşu
IBN (Institut Belge de Normalisation):
Belçika Standardizasyon Enstitüsü
IPQ (Instituto Portugues da Qualidade):
Portekiz Standardizasyon Enstitüsü
NNI (Nederlands Normalisatie-Instituut):
Hollanda Standardizasyon Enstitüsü
NSAI (The National Standards Authority of Ireland):
İrlanda Ulusal Standart Kuruluşu
NSF (Norges Standardiseringsforbund):
Norveç Standart Kuruluşu
ON (Österreichisches Normungsinstitut):
Avusturya Standardizasyon Enstitüsü
SDS (Suomen Standardisoimisliitto r.y.):
Finlandiya Standardizasyon Enstitüsü
SIS (Swedish Institute of Standards):
İsveç Standart Enstitüsü
SNV (Schweizerische Normen-Vereinigung):
İsviçre Standardizasyon Örgütü
UNI (Ente Nazionale Italiano di Unificazione):
İtalyan Standardizasyon Örgütü
Dış ticaret kursu bilgileri eğitim almak için yazımızı okuyabilirsiniz.
Twitter da bizi takip edebilirsiniz.
